Điều kiện làm việc ở trạm khó khăn nên cũng ít người tới ứng tuyên vào vị trí kiểm lâm viên. Cũng như đợt anh Cảnh xin vào đây làm với mong muốn tiến đến biên chế nhà nước thì mới cố gắng chấp nhận vất vả. Vì thế nên hầu như ai nấy tới xin việc đều được tuyển dụng luôn.
Người mới lần này là một thanh niên khá trẻ, tên A Xáo. Cậu trạc tuổi của Viên nên cũng trẻ trung năng động, mọi người đều hi vọng Xáo có thể thay thế Viên làm những việc nhỏ trong đơn vị để các kiểm lâm có kinh nghiệm tập trung vào nhiệm vụ chống lũ quét, bảo vệ rừng và các bản làng dưới chân núi. Sau khi cậu vào làm được một thời gian ngăn, mọi người mới được biết, hóa ra gia thế của A Xáo cũng không hề đơn giản. Nó là con trai của Bí thư huyện Mường La. Trước đây nó có những hoài bão, sở thích riêng để theo đuôi, thành ra công việc mãi vẫn chưa ổn định. Bây giờ, bố nó muốn nó công tác ở gần nhà, làm dài nên đã nhờ người
việc tại một chỗ lâu quen xin cho nó về
Trạm kiêm lâm Quỳnh Nhai trước. Sau này sẽ luân chuyển sang chỗ khác. A Xáo thể hiện rất tốt, vì là con em cán bộ huyện, lại ngoan ngoãn, nghe lời, chấp hành tốt nội quy, hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan nên ai cũng quý nó.
Không chỉ thế, Xáo là dân bản địa nên cũng rất rành những khu vực xung quanh căn cứ. Những lúc làm hết việc nhỏ trong đơn vị, hỗ trợ mọi người tuân tra xong, nó thường hay lên rừng hái rau, bắt dúi (động vật gặm nhấm, giống con chuột rừng, nhưng to hơn, mỗi
con thường có trọng lượng từ 1,5 – 2 kg, thường đào hang ở những bụi tre để ăn gốc tre, măng) về cải thiện bữa cơm cho anh em trong trạm. Mọi người cũng khá bất ngờ vì tưởng A Xáo là “công tử bột” không rành mấy việc nương rẫy này nhưng hóa ra cu cậu lại rất nhanh nhẹn. Chính vì thế, ngoài các nhiệm vụ của kiểm lâm viên thông thường, anh Vỹ giao cho nó nhiệm vụ chăn nuôi heo,
ngura.
Đơn vị bộ đội biên phòng trên vùng núi thường được biên chế mấy con ngựa để làm nhiệm vụ thổ hàng, hoặc chở người vào những mùa mưa bão, khi xe máy không thê di chuyển. Đơn vị biên phòng đã tặng lại cho cơ quan anh Cảnh hai con ngựa để chăm nuôi tại bãi cỏ trước đơn vị. Và cũng đê tránh những ngày mưa bão kéo dài ấy, phòng việc thiếu lương thực, thực phẩm, trạm còn cho chăn nuôi heo để tăng gia sản xuất. Trạm kiêm lâm có tận 20 con heo, được chăn, thả rộng tại một bãi chăn nuôi rộng hơn 1 ha, rào lưới xung quanh để thịt heo được săn chắc hơn. Khu vực này nằm phía dưới chân dốc
ngay sau đơn vị. Thường ngày A Xáo sẽ lên rừng chặt cây chuối rừng, mang về xắt nhỏ nấu chung với rau lang, đồ ăn thừa và kéo xe chở xuống cho heo ăn. Nó là người trong vùng, nên nó biết chỗ chuối rừng mọc nhiều. Nó rất siêng năng và khỏe, mỗi lần đi, anh Cảnh thường thấy nó khiêng từ 3-5 thân cây chuối rừng về và một bó rau dớn (rau giống dương xỉ, thân múp, vị ngọt, xào với tỏi ăn rất ngon). Thời gian đó heo được nó chăn nuôi béo múp, ban lãnh đạo luôn tuyên dương Xáo trước hội đồng.
Tuy nhiên sau đó khoảng hơn 2 tháng, bằng đi một thời gian, sự việc lại thay đôi. Mỗi lần Xáo đi chặt chuối, nó chỉ mang về 1-2 cây chuối thân bé tí. Lúc này, mọi người mới thắc mắc, hỏi nó hết chuỗi hay sao mà chặt cây nhỏ vậy, nó chỉ trả lời rằng nó không dám đi xa để tìm chuối nữa. Số thân chuối nó mang về cứ thế ít đi, nhỏ hơn. Thậm chí có những hôm nó còn không đi lên rừng hái rau, chặt chuối nữa. Mọi người nghĩ rằng nó lười, được mấy bữa đầu còn siêng năng, thể hiện để lấy lòng đồng nghiệp, giờ lại trở về bản chất. Những hôm thực hiện nhiệm vụ nó chỉ cắt rau lang tại vườn rau của trạm, kéo xuống nấu với ít đồ ăn thừa, cho heo ăn rồi trốn về phòng ngồi. Lúc ấy, vì cả nể bố nó là Bí thư huyện, nên mọi người cũng không nói nó gay gắt, chỉ nhắc nhở nó thực hiện nhiệm
vu.
SỐ
Thế nhưng biểu hiện của Xáo càng ngày càng lạ lùng hơn, làm cho anh Cảnh và một người đồng nghiệp khác liên tưởng tới vụ việc của Khôi ngày trước. Lúc mới về làm việc ở trạm, A Xáo ăn uống rất khỏe, vì là thanh niên trai tráng, đồ ăn đơn vị lại ngon nên mỗi bữa nó thường ăn 4,5 bát cơm. Tuy nhiên dạo đó nó ăn ít hãn đi, có những hôm còn bỏ bữa, chỉ về phòng ngồi mãi trong đó. Chú Phan – đội phó đội kiểm lâm đặc nhiệm – có quen biết chút với bố nó còn tới tận phòng để hỏi han, động viên thì nó vẫn không nói gì, chỉ bảo là nó mệt. Một dịp lễ kỉ niệm của ngành diễn ra trong khoảng thời
gian ấy, chú Hạt phó kiểm lâm
cùng đoàn cán bộ đến hỏi thăm
của Huyện
an cá đơn vị kiểm lâm. Tất nhiên chú cũng biết con trai của Bí thư Huyện đang làm việc ở đây, vì thế nên A Xáo có ra chào hỏi. Chú Hạt phó biết chuyện nó đang lơ là công tác, cố tình gặng hỏi riêng Xáo thì nó cũng vẫn ấp úng không nói lí do rõ ràng, khẳng định mình vẫn ổn.
Đột nhiên, sau đó vài hôm nó trốn về nhà, nghỉ làm không xin phép. Có lẽ cũng bởi tính cách ưa thích tự do, lại được gia đình nuông chiều nên thành ra Xáo cả thèm chóng chán, lại tùy tiện ngẫu hứng, không nể nang ai. Bộ nó đành gọi điện cho chú Khiêm trạm trưởng, xin phép cho nó ở nhà một vài hôm
vì lí do sức khỏe. Khoảng được một tuân, vẫn không thấy nó quay lại, Ban lãnh đạo cũng có phần bực dọc nhưng vì các mối quan hệ trong bộ máy địa phương nên vẫn phải xử lí một cách mềm mỏng. Việc này cần phải được quyết định sớm để tránh việc thiếu hụt nhân sự cho Trạm quá lâu. Anh Vỹ cử một anh kiểm lâm viên từng thân thiết với Xáo, gọi điện cho nó động viên, thuyết phục nó quay lại làm. Mãi sau nó cũng đồng ý nhưng xin phép không làm công việc chăn heo, chăm ngựa nữa mà làm việc khác. Nghe tới đây, mọi người đều thấy khó chịu vì những yêu sách của A Xáo đưa ra, ai cũng thắc mắc vì nhiệm vụ chăn nuôi đó tính ra là nhàn nhất trong các nhiệm vụ còn lại mà kiêm lâm viên phải đảm đương. Chú Khiêm cũng vì nể mặt bố Xáo nên đổi cho nó qua làm nhiệm vụ tuần tra. Khi đó nó mới an tâm tư tưởng công tác và lại nhiệt tình như ngày trước, thực hiện đúng theo nhiệm vụ được giao, dần dần mọi người mới bớt dị nghị về
nó hơn.
Sau này, khi có dịp mấy anh em kiểm lâm viên cùng ngồi ăn trưa trên chốt trạm ở rừng, tiện thể tán gẫu với nhau, trong đó có cả anh Cảnh. Mấy người anh mới hỏi A Xáo tại sao đang làm công tác chăn nuôi nhàn thế mà lại xin đi tuần tra rừng cho cực. Vì đã thân thiết hơn nên A Xáo mới bắt đầu kể những việc
nó chứng kiến trong những tháng làm việc đầu tiên tại trạm kiểm lâm, bộc bạch thêm cả về cuộc đời, con người của nó.
A Xáo sinh ra và lớn lên tại xã Mường La, khi học hết cấp 1, bố nó được bổ nhiệm làm cán bộ Bí thư huyện nên nó theo gia đình xuống huyện để theo học tiếp bậc cấp 2 và 3. Hồi nó còn nhỏ, trong địa bàn xã chỉ có duy nhất một trường Tiểu học, các thầy cô phải đảm nhận dạy nhiều lớp vì số lượng học sinh ít ỏi. Mỗi lớp thậm chí còn dạy gộp nhiều em từ lớp 1 đến lớp 5, điều kiện học tập còn nhiều thiệt thòi, thiếu thốn. Sau này A Xáo được học cấp 2 trường huyện, thay đổi môi trường học tập chất lượng, quy củ hơn. Tính ra nó cũng là một trong những con em người địa phương có trình độ, được thoát khỏi những phong tục mê tín của bản, học hỏi, tiếp thu được những điều mới mẻ, tiến bộ. Tuy nhiên, trong Xáo vẫn còn bị ảnh hưởng một chút gì đó bởi tín ngưỡng vùng sâu vùng xa, nơi nó sinh sống hồi nhỏ.
Trong suốt thời niên thiếu, tuy đã học ở huyện nhưng khi được nghỉ hè, A Xáo vẫn về bản chơi, theo anh em, bạn bè lên rừng kiếm rau, săn thú, cho nên nó rất thông thạo địa bàn. Vốn dĩ nó cũng từng đi nghĩa vụ quân sự giống anh Cảnh, sau khi xuất ngũ đã có thời điểm làm kinh doanh tự do nhưng không được như ý, bố nó mới quyết định tìm
cách xin cho nó vào cơ quan nhà nước, sau này về phòng của bố làm việc. Mới đầu, khi ông định gửi gắm nó tới trạm kiểm lâm Quỳnh Nhai làm việc, ở quê nhà, các cô bác họ hàng đã có nhiều người ngăn cản. Trong thâm tâm của một số người, việc đi làm tại
một nơi năm trơ trọi giữa rừng thiêng nước độc là một điều không nên, họ vẫn giữ quan niệm trong rừng có nhiều vong hồn lang thang vất vưởng. Công việc của kiểm lâm viên lại hay phải “bám rừng”, suốt ngày đi tuần tra trong rừng, sẽ dễ bắt gặp những thứ “không sạch sẽ đó”, gây ra tai nạn, lạc đường, có nhiều chuyện xấu xảy ra. Cho nên nếu không có việc gì cần thiết, không ai muốn ở lâu giữa rừng già cả.
Thế nhưng bố A Xáo vẫn là người tiến bộ hơn, là cán bộ địa phương, thấm nhuần tư tưởng của Đảng nên ông có suy nghĩ khác, tin tưởng vào khoảng thời gian con trai đã được trui rèn trong quân ngũ, ông vẫn quyết cho con vào trạm kiểm lâm công tác. A Xáo cũng vậy, nó không thể tin mình phải chứng kiến những việc đã xảy ra trong thời gian ở trạm kiểm lâm.
Thời gian đầu được giao công tác chăn nuôi, Xáo chỉ đi về phía bìa rừng xung quanh đơn vị để chặt chuối, lúc ấy mọi thứ vẫn bình thường. Tuy nhiên đến một ngày, chuối rừng xung quanh trạm đã hết, nó phải đi tới những
nơi xa và sâu hơn. Đi miệt mài khoảng 1-2 km, Xáo phát hiện ra một rừng chuối, cây nào cũng to, mập mạp. Ban đâu nó mừng lắm, nghĩ trong bụng rằng heo kỳ này no nê rồi đây. Thế nhưng khi đang chặt chuối, nó giật mình phát hiện dưới bụi chuối ngay cạnh ây có một cái đĩa đặt ít bánh, kẹo và một cái chén cắm vài nén hương đã lụi nhưng không cháy hết. Điều kì lạ ở đây là thông thường, người dân bản địa không có phong tục thắp nhang, cũng không cúng Thần rừng tự phát như vậy. Khi cúng Thần rừng họ sẽ cùng nhau họp lại và nhờ già làng thực hiện điều đó. A Xáo đột nhiên thấy lạnh sống lưng, sợ hãi vì lo mình đã mạo phạm phải điều gì và nhanh chóng chặt nốt cây chuối dở đem về. Vậy nhưng những thực thể tâm linh ở đó dường như vẫn tiếp tục đeo bám Xáo.
Sau hôm ấy, nó đã dè chừng hơn, đi sang mé khu rừng bên cạnh để chặt chuối, tránh xa địa điểm lần trước nó đã thấy bát hương. Khi nó đang chặt một bụi chuối, bỗng nhiên nó thấy một cái đầu đen thui trong bụi rậm ngay cạnh đó, đang mở trừng trừng đôi mắt trắng dã ra nhìn nó. Chiếc đầu ấy có làn da đen sì, ngoài đôi mắt ra chỉ có thể nhìn thấy cái miệng nhễu nhợt toàn máu tươi đang nhe những chiếc răng nhọn hoắt ra, trông chẳng khác nào một người bị chôn sông dưới lòng
đất, chỉ còn cái đầu trồi lên. Nó kinh hãi xách rựa bỏ chạy và vứt luôn cả những cây chuối đã chặt lại, không còn tâm trí để mang về. Nó chạy thẳng về đơn vị và ngồi luôn trong phòng không dám ra, cũng không dám kể lại cho ai cả.
(còn tiếp)